Лаьмнашкахь ткъес - стр. 49
Бакъду, хIара де тIехIоьттича, сапаргIатдаьлла Къайсаран а, Болатан а. Кхерамениг а, садуург a тIaьхьа дисина. Кху тIаьххьарчу масех шарахь цхьа минот а йацара тешам болуш. Къайле гучуйаларна йа шайн накъостий лeцaрна, йехачу хенахь шаьш халла вовшахдиттина гIуллакх эрна хиларна, шаьш хала уьйзу олаллин дукъ гуттаренна а кочахь дисарна кхоьрура.
XIинца тIаьхьа бисина кхерам. ТIекхаьчна цара сатийсина де. ТIeйогIучу хено къастор бу церан кхоллам. Йа тоьлла, йа эшна.
Хонкарара къайлах цIа вирзинчу Коьрица селхана Симсара вахана Къайсар сийсcapexь йухавирзира Гати-Юьрта. Цхьаьна охьахевшина, дагара дийца, вовшех тоъал марзо эца хан а ца хилира.
Къайсаран деган кIоргехь цуьнан шен бертаза йукъ-кара шеко а гIуьтту. ХIара тIаьхьавогIу Овхьад бахьана долуш. Къайсара дош делла Iаьлбагна, иза тешаме хилар шена тIелоцуш. Амма, цхьа хало киртиг тIейеача, Iожаллина дуьхьал нисвeлча, дохковерий-те иза ша, хьолах а, бахамах а къаьстина, кху новкъа валарна…
Къайсара шен говре болар лагIдайтира.
– Овхьад, вай хьалхарчу хана тIекхочуш лаьтта, – элира цо лохха. – Цунах тIехваьлча, йуxaнeхьа некъ бац. Тхо маршонехьа гIевттина. КхидIа садетта ницкъ ца тоьъна. Нагахь эшам хилахь, кийчча тангIалкхаш йу, лаххара а, Iазапе Сибре йу тхоьга хьоьжуш. Амма хIокху къизачу даxарал тхуна Iожалла тоьлуш хета. Хьуна оьшуш хIумма а дац. Оха лоьхург хьан долуш ду. ТІaьхьа доцчуьра, йухаверза, кхин цкъа а бакъо ло ас хьуна.
– Йуx-йуха а хIунда дуьйцу и, Къайсар? – корта хьовзийра Овхьада.
Баккъал а, Овхьадна кIордийна Къайсаран хьехамаш. Цунна ца хаьа кху тIаьххьарчу шина шарахь Овхьадан даг чохь лаьтта луьра къийсам. Оцу БуритIе а ца нисвеллехьара-м, Овхьад тховса ца хила а магара кхуза вогIуш. Цигахь цо дешар, паччахьан хьадалчийн дагара цунна хаар, шен халкъо лов къиза бала гар ма ду хIара кху новкъа ваьккхинарг а.
Ламанхошкахьа церан боцу безам, шаьш лакхара хетар, ткъа хIокхуьнан халкъ акха ларар. Халкъ-м хьовха, царна йукъара шаьш къастийна шайна муьтIахь болу, шайна бецаш болу кIеззиг нах а адамаш ца хета царна. КараIамийнчу акхарошка санна хьуьйсу уьш цаьрга. Шайна оьшуш ца хилча, аьттехьа а буьтур боцуш. Жимма а шайна хамталла йича, бетах хIума а тухур йолуш. Ирсе, дера, бу хIара КъайсаргIар. ХIокхарна шайгара гIело бен ца го. Ткъа Овхьад мелла а кхетта Iедалхойн Iалашонах. Iедалан и шалхонаш йу церан лагерера хIара схьаваьккхинарг. Дас БуритIе ца хьажийнехьара, Овхьад а Iийр вара цIахь. Шен ден бахамах дозалла а деш. Iедалхоша дуьйцург даггара ду а моьттуш. Церан шалхонаш а ца гуш. Амма БуритIехь йаьккхинчу хено бIаьргаш билли-кх. Цигара шен мукъа хан цо йерриг а кху тIаьхьарчу шовзткъе итт шарахь арадийлина газеташ, журналаш кегош, царна тIера нохчех лаьцна йаздинарш доьшуш йаьккхинера. Галваьлла а, царах диканиг ца аьллера паччахьан хьадалчех цхьаммо а.
Овхьадна хезаш а лоьра нохчашна. Овхьаде бехкцабиллар а доьхий. Шаьш дуьйцурш-м шу даций. Шу-м шайн къоман заза ма дуй, олий. Овхьада, хала садетташ, ладоьгIура ишттачу къамелашка. Ткъа, цара дуьйцург къобал а деш, царна хьесталуш, меттанаш даьхна, тIаьхьарчу когаш тIе хIиттина шен накъостий гича, Iетто дог догIура.
Овхьадера бала хала ма бу кхy КъайсаргIеран къоьллел. ХIорш-м, шайна йаа сискал хилчахьана, Iедалца машар а бина, совца а магара. Ткъа Овхьадан дагна хилла Iаткъам дIашарбан ницкъ бац цхьана а хьолан.