Лаьмнашкахь ткъес - стр. 74
– Вай, дуьйцу ма хаза хьо! – голаш тIе ши куьг туьйхира Айзас. – Цхьаъ вахийтар-м декхар дара сан, шолгIачо а хIун дуьйцу? Кхин вист ма хилалахь!
– Iийр ву хьуна cо, ваша дIа а хьажийна, йоI санна, цIа а хиъна!.. – гIам-гIим деш, кенийн гIайба самсабаккха хIоьттира Iусман. – Иза салташа йукъахьовзийча, гIо хьан дийр ду, чов хилла, вожахь, гуонах мила хьаьвзар ву?..
– Тоийталахь! – куьг ластийра Iумара. – Ненан доьхначу дага тIе туьха ма тийса.
– Делахь, хьо цIахь Іай, со вахийта, – карзахвуьйлура Iусман.
– Ваха веза де тIекхаьчча, хьо а гIур ву, тахана цкъа соьгахь йу рагI.
– Дадас шен ваша а ца вахийтинера ша воцуш Хонкара.
– XIейт, гора, борз, йаI! – гIаддайна велавелира Іумар. – И шиъ санна, къонах хета хьуна вайша? Дадий, ваший цига воьдуш, вайша вара цIахь вуьсуш. Вайшиъ вахча, цIахь вуьсуш кхин боьрша стаг ма вац.
– Мохьмад тоьур ву…
– Цул а хиндоцург ма хьехадехьа, кIант.
Шина кIентан дeвне ла а доьгIуш, къаьхьа ойланаш йора Айзас. Мел хала делахь а, цуьнан бакъо йацара воккхахволу кIант цIахь сацо. Хаьара, ша мел дуьхьало йарх, кIант ша а Iийр воцийла. Цунах къамел селxxaнeхь ма-хиллера цаьршиннан. Дас масех шараxь вовшахдиттина гIуллакх мa дара халкъо долийнарг. Тахана цIахь велахьара, изa Iaьлбаг-Хьаьжина уллохь хир ма вара. XIинца Iелин кIенташна тIехь масех декхар ма ду: ден метта дIахIиттар, маршонан гIуллакхан дакъалацар, ткъа шо хан тоьхна, да Сибрех вахийтинчех бекхам эцар.
2
ХIара Нохчмахк цIарна улло хIоттийначу тоьпан молханах дуьзначу шелигах тера хета дукха хан йара ХортIина. Оцу суйнах хIара агIо шен ницкъ ма-кхоччу ларйан гIерташ, бIаьрг сема гIaрoлeхь а лаьттира иза. Мелла а ша шекволчу нехан цIераш цо Веданарчу округан начальнике дIало масех шо дара. Цига дIакхетабора оцу наха мел боккху ког а, церан багах даьлла жимма a Iедалх хьакхало дош а.
Гати-Юьртара Iелий, Маккхаллий лацарехь а дара цуьнан дакъа. Ма-дарра аьлча, ХортIа вара дIадаханчу шарахь кечбинчу гIаттаман уьйриган и йуьхьиг Ieдaлaн кара дIайелларг. И йуьхьиг лaрaмaзa йeapa ХортIин кара.
…Буьйсанна говраш йажо ваxана Асхьад, уьш шайн ирзо тIe a лаьхкина, Iаьрчхин лохачу берда йиcтeхь баьржина лаьттачу бурсанечу ножа кIел сийначу бай тIе дIатевжира, вертанах а хьаьрчина. Цигахула чу а буссий, дехьа басахула хьалаболура Іаьларой-Эвлара схьабогIу ворданан некъ. Оцу некъахулий бен дIacайовла кхин ков а дацара говрашна.
Сатоcучу хенахь шелйелира буьйса. Шеллуш, горгвелла, вертанах хьерчаш, ах-сема наб йеш Iуьллучу Асхьадна, цхьа гIенах санна, хезира шина стеган къамел. Ши бIaьрг ца боьллуш, доьIу са а сацийна, ладуьйгIира цо. Наггахь луьйтанаш а декош, йежачу говраша бацах це йетта а хезара. Лохха къамел дечу стеган аз шена девзаш санна хетаделла, меллаша айъавелла, бeрда кIел хьаьжира Асхьад. Иза гIалат ца ваьллера. Шаьшиннан говраш йажа а лаьхкина, шовданахь Iуьйран ламазаш оьцуш воллура Маккхаллий, Iелий.
– Ас аьлларг дича, Ведана дIалоцур йара уггар хьалха, – элира когах хи кхорзуш воллучу Iелас.
– ХIан-xIa, ШоIип бакъ ву. Ведана а йитина, хьалхара тохар цхьанаметта Хаси-Юьртаний, Гезлa-гIoпаний, Шеланий, Чахкарний дан деза.
Цxьaнa мaсех минотана къамел сeцира цаьршиннан.
– Шайн дош кхочушдахьара суьйлаша, – вистилира Iела. – ГIуллакх кхузахь а, цигахь а цхьатерра ца долийча, кхиам хир бац.