Йеха буьйсанаш - стр. 30
Iелина гира цомгашчун хьех чуэгна кхоьлина бIаьргаш хих бузуш. БIаьргийн кедаш дуьзна, уьш йакъайеллачу беснеш тIехула меллаша охьахьаьлхира. Даим а ненан гIевлангахь Iен йоккхахйолу кхойтта шо хенара Хьоза цунна йуххегIоьртира.
ХIетталц кетар кIел вижина Iийна жима кIант, кIез-кIезиг волуш оцу бухара схьа а ваьлла, Iелина тIе а веана, цуьнан коьртара схьабаьккхина куй шен коьртах буста хIоьттира. Цхьаъ ца лайна дерзина гай дистина, озачу кIантана тIехь йоккха хеталора хIуъу а. Васалан важа диъ бер, ловза дахана, цIахь дацара.
– Шун кха а дуьтур дац вай, стохка санна, – элира Iелас, церан мискачу хIусаме бIаьрг а тоьхна. – ДIадахана шо хала дара массарна а. Нах шайн кхаш аьхна бевлча, шун гIайгIа бийр бу вай.
Iелин месала куй бехха ловзийначул тIаьхьа, иза болчун коьрта а тиллина, йишина гуонах хьаьвзира кIант.
– Йиши, со мацвелла…
Хьозас, кхин йист ца хуьлуш, терхи тIе а йахана, цигахь лаьттачу дечган саьхьара эцна, буйнахь кIеззиг ахьар делира вешина. Шен ахьар буйна а къевлина, вахана, кетара кIел когаш а боьхкина, тIе меттан буьхьиг Iуьттуш, ахьар дууш, дIатийра кIант.
– Мархет, хIума йаалой хьоь? – хаьттира кхин ша хIун эр ца хууш Iачу Iелас.
– ХIума а кхоллу ас-м. Тахана цхьажимма кхорех церг йитти.
– Хьайна йезачун ахь цIе тоьхча, мичча девлла а, йохьур ма йара оха.
– Баркалла, Iела. ХIумма а ца оьшу суна. Хьоза, берех хIун хилла хьажахьа, арайалий.
– Уьш-м цхьаннахьа гIур бацара, нана. ХIинца цIа боьрзу хан хилла церан.
– Хьайга бохург дехьа. Жимма арайалахьа, – йоI арайаьлча, доккха са а даьккхина, шен дегIан ницкъ а гулбина, Iелега йистхилира Мархет. – Iела, дукха хан йу вай цхьаьна лула хьийза. Хьуна со йевза. Да-нана, йижарий-вежарий хIаллак а хилла, цхьа йисина со. Йелча, коьрте хаа нана а, йелха йиша а йац сан. Тезета хьийза вежарий а бац. Ткъа Iожалла дено-дено гергагIерта. Со хIинца дукха йехар йац. Тахана-кхана бохуш, Iа. Хьох, Аьрзух сайн вежарий а тарбина, Iийна. Кху деношкахь, шуьшиъ ца гуш, со йаларна кхерайеллера со.
Хебна чкъор тIелетта цуьнан пхьаьрсан чIу шен каралецира Iелас.
– Ахь дуьйцург хIун ду, Мархет? Цомгаш ма-хиллинехь, леш-х ца хуьлий! Хьуна-м гIоли хир йай.
Мархета шозза-кхузза корта ластийра.
– Суна дика хаьа, Iела, сайгара хьал. Дукха дуьйцуш, хьо сецор вац ас. ЙоI чуйагIахь, дийцаза йуьсур йу. Хьоьга а, Аьрзуга а доцца весет ду сан. Со йелча, суна тIаьхьа сагIина даккха хIумма а дац тхан долахь. Тхан ненах йисина, суна кхаьчна полшу а, тхан дас суна эцна дашо хьалкханаш а, хIокху стага урдона диллина ши туьман пхи сом а – уьш ду со да йолуш. ХIинццалц-м уьш йоIана бохуш, Iийнера со. Йала гергайахча, дIайолларан ойла йан а дийзи. Царах дан дезарг-м кху стага ша дийр дара. Маккхална дегаза ца хилахь, цуьнга, кху хIусаме а вогIуш, ворхI буса суна йеса дешийтар доьху шуьга. Ткъа шуьшинга дехар ду, тезета оьху адамаш совццалц, сан вежарий хилий, тезета хьийзар. Шуна ма хаьа, xIapa стаг а, йиша-ваша доцуш, цхьа хилар… Цуьнан дог а эцалаш…
Iелин бIаьргех кIез-кIезиг лешаш Iийдалу хиш, беснеш тIехула охьа а хьаьлхаш, можалахь къайладуьйлура. Мархетна уьш гарна кхоьруш, охьа а таьIна Iара иза.
– Дала мукъалахь, толур йу хьо, Мархет. ХIокху йалх беран дуьхьа а, хьо ца тойелча йиш йац. Амма Iожалла вайна тIаьхьа а хIоьттина лела. И де тхаьш дийна а долуш дагIахь, ас дуй боу-кх хьуна, хьан весет кхочушдан.