Лаьмнашкахь ткъес - стр. 44
– КIант, хьо ма цецваьлла сох? – xaьттира цо, мотт тийсалуш.
«Телхина-м муххале вара хьо, хIинца тIаьхьа ду-кх», – даг чу иккхира Мохьмадна. Ша хIун до а ца хууш, масех гIулч кIегарвелира иза.
– Ма кхера, ас-м хIумма а дийр даций хьуна.
– Сом ца кхоьру хьох, – берриг ницкъ а гулбина, майрра жоп делира Мохьмада.
Стаг йиъ-пхиъ гIулч генахь сeцира.
– Хьо мичара ву?
– Гати-Юьртара.
– Хьенан?
– Аьрзун.
– Мича Аьрзун?
– Абубакаран Аьрзун.
Стеган бIaьргаш цец къаьрзира.
– Iелин вешин ву хьо?
– Ву.
Доцца хиллачу къамело Мохьмад тешийра шена хьалха лаьттарг хьераваьлла стаг цахиларх.
Ткъа цавевзaрг, xeттарш совцийна, ойланаш йеш лаьттара. «Аьрзун зуда йацара тхо Хонкара кхелхаш а, йа цига дIакхаьчча a, – бохура цо шега. – Ткъа иза, цигара нах цIа гIоьртича, дозанехь вийна. Иза шеко йоцу бакъдеpг ду. ХIара кIант мичара ваьлла?»
– Хьан нeнaн цIе хIун йу?
– Эсет.
– Иза хьенан йу?
– Билалан.
– Эсeтан нeнан цIе?
– Умма.
«Ткъа Эсет, со гIалат вацахь, Шахьбин вешехь Гатехь марeхь йара. Гати велла, бохура, тхо дIакхаьчна дукха хан а йалале. Эсет шен марвешица Шахьбица туркойн йуьртахь йара. Со Эмин-пашин эскарца туьпара дIавоьдуш, Аьрзун зуда йацара. Цул тIаьхьа дукха хан йалале, иза вийна. Со кхеташ хIума дац-кх хIара».
– Аьрзу волуш вуй?
КІeнтaн ши бIаьрг кхоьлира.
– Хонкар-махкахь вийна иза.
– Iела?
– Стохка, лаьцна, Сибрех вахийтина.
– Цуьнан ши кIант?
– И шиъ-м ву.
Цхьаъ хатта, бага а гIаттийна, йуха а сeцира стаг.
– МIaьчиг цIе йолуш стаг вуй Гати-Юьртахь? – xaьттира цо эххар а.
– Ву.
– Бераш дуй цуьнан?
– Дац. Хонкарахь делла. Цхьа кIант ву, олу, цуьнан. Иза а, туркойн эскаре а вахана, тIепаза вайна.
Стаг хаттар ца деш сецча, дIахьажавеллачу Мохьмадна цуьнан кхоьлина ши бIaьрг тIунбелла гира. Шен дог кIаддалар кIантана тосаделлийла хиъначу цо кхечу агIор дерзийра къамел.
– Кхузахь хIун деш ву хьо садайнaчу хенахь?
– Тилавеллера со.
– XIинца?
– Кху ирзо тIера дIабоьдучу новкъа дIаоьхур ву-кх.
– Йуха а тилaлaхь?
– Тилалур вац.
– Кхоьрур-м вац хьо?
Мохьмада балдаш саттийра.
– Ас-м забар йой, оьгIаз ма гIо, – велавелира цавевзарг. – Хьо кIилло воцийла суна бIaьрг ма-кхийтти хиира. Къайсар цIе йолуш стаг вуй Гати-Юьртахь?
– By, – хьалха санна, тIера воцуш, доцца жоп делира Мохьмада.
Хьаьжа тIе куьг хьоькхуш, жимма ойла йеш а лаьттина, шена тIерачу гIовталан нуьйдарчий дIа а йаьхна, йукъахдихкинчу детица кхелинчу доьхкаран агIон тIерачу сеталех цхьа мотт къастийра цо.
– Схьайтал хьайн шаьлта.
Баттара йаьккхина, ира йуьхьиг лаьцна, мукъ хьалха шега кховдийна шаьлта схьа а эцна, уллохула бахтаран аса а хадош схьабаьккхина дато мотт Мохьмаде кховдийра цо.
– Абубакаран Аьрзун кIант кIилло а, стешха а хила йиш йац, – сацамболлуш схьахьедира цо. – ХIара мотт тховса Къайcape дIалур бу ахь. Варийлаxь, кхечунна ма гайталаxь. Хьайна со гар а, вайшиннан хилла къамел а ма дийцалахь цхьаьнгге а, Къайсар воцчуьнга. ХIоллaмийн кешнашкахь со цуьнга хьоьжуш хир вуйла хаийта. Таьлсаш чохь кхалла хIумма а ца йисина хьан?
Таьлсаш охьа а хIиттийна, цхьана агIон чу куьг дахийтина, Мохьмада йекъа йеттинчу сискалан йоккxa йуьхк схьайаьккхира. Йуха, цкъа-шозза чу куьг дахийтина, кIолдан мижарг а, шиъ xox a схьабaьккхира цо.
– ХIай, баркалла, Дала дукхавaхaвoйлa xьо! CaгIa хуьлда хьан хIорш! ХIан, вало, Iаьрчхе кхаччалц со а вогIу хьоьца. Таьлсаш соьга а лой, бугIа хьалхалалла.