Қазақ тілі. Практический курс - стр. 12
.
Сағат қанша? Уақыт қанша? Сағат неше?
14:25 – 14 сағат 25 минут (он төрт сағат жиырма бес минут)
5: 45 – 5 сағат 45 минут (бес сағат қырық бес минут)
2:00 – тура 2 (тура екі, сағат екі)
Левая сторона циферблата
18:35 – сағат жетіге жиырма бес минут қалды
3:58 – сағат төртке екі минут қалды
7:45 – сағат сегізге жиырма бес минут қалды
6:30 – алты жарым
11:30 – он бір жарым
Правая сторона циферблата
4:10 – сағат төрттен он минут кетті
8:21 – сағат сегізден жиырма бір минут кетті
12:17 – сағат он екіден он жеті минут кетті
42 тапсырма
Қазақша айтыңыз:
12:01
23:45
09: 56
11:32
8 часов 37 минут
22 часа 42 минуты
3:30
9:30
10 часов 12 минут
Полована второго
Четверть восьмого
Без четверти шесть
Когда вы хотите сказать о времени совершения действия, вы должны будете отвечать на вопросы
Сағат нешеде? Сағат қаншада? Қашан?
И здесь вам на помощь придут окончания Жатыс септік —да/де, -та/-те, а глаголы кетті и қалды будут применяться в форме причастия қалғанда и кеткенде
14:25 – 14 сағат 25 минутта (он төрт сағат жиырма бес минутта)
5: 45 – 5 сағат 45 минутта (бес сағат қырық бес минутта)
2:00 – тура 2-де (тура екіде, сағат екіде)
Левая сторона циферблата
18:35 – сағат жетіге жиырма бес минут қалғанда
3:58 – сағат төртке екі минут қалғанда
7:45 – сағат сегізге он бес минут қалғанда
6:30 – алты жарымда
11:30 – он бір жарымда
Правая сторона циферблата
4:10 – сағат төрттен он минут кеткенде
8:21 – сағат сегізден жиырма бір минут кеткенде
12:17 – сағат он екіден он жеті минут кеткенде
10.00 – сағат тура онда
10.30 – сағат он жарымда
10.29 – сағат оннан 29 минут кеткенде
10.35 – сағат он бірге 25 минут қалғанда
12—51 – сағат бірге тоғыз минут қалды – Кино сағат бірге тоғыз минут қалғанда басталады.
Кино он екі сағат елу бір минутта басталады.
9 -38 – сағат онға 22 минут қалды – Сағат онға 22 минут қалғанда басыңызды жуу керек.
Нам в 18—58 быть в…
Біз сағат сегізге 2 минут қалғанда болуымыз керек
Ертең таңертең сағат сегізге 29 минут қалғанда үйде болуымыз керек.
Сағат бестен 28 кеткенде әуежайға бару керек
қалғанда (қалды) – — левая сторона циферблата
кеткенде (кетті) —правая сторона циферблата
В словосочетании, обозначающем время действия, окончание Ж.с. получает последнее слово.
43 тапсырма
Қазақша айтыңыз:
В 13:45
В 7:31
В 10:57
В 2:08
В 11:23
В половине пятого
В четверть седьмого
Переходное настоящее время
Когда мы хотим сказать о своих обычных, привычных, ежедневных, постоянных действиях, мы применяем форму глагола, которая образуется при помощи аффиксов —а, -е, -й, данная временная форма называется переходным настоящим временем (ауыспалы осы шақ).
Простое переходное настоящее время имеет две формы:
Первая форма простого переходного времени (жай ауыспалы осы шақ) образуется по схеме: Основа глагола+-а,е, -й + (жіктік жалғау)
I. мен ал-а-мын
II. сен ал-а-сың
Сіз ал-а-сыз
III. ол ал-а-ды
I. біз ал-а-мыз
II. сендер ал-а-сыңдар
Сіздер ал-а-сыздар
III. олар ал-а-ды
Глагол в Ауыспалы осы шақ часто требует существительное:
а) в Жатыс септік для уточнения места или времени действия.
(кімде? неде? қайда?) қалада тұрамын
б) в Барыс септік для уточнения направления действия
(кімге? неге? қайда? жұмысқа барамын
в) в Табыс септік для указания на объект воздействия
(кімді? нені?) нанды аламын
г) в Шығыс септік для уточнения точки исхода, возникновения, начала действия